05 december 2012

Over sarcasme, cynisme of eh, hoe zat dat ook alweer?

Humor is een ingewikkeld iets. Zeker als je jong bent en graag met nieuw geleerde woorden wilt goochelen. Een van de kinderen begon er mee en ik merkte gisteren dat een ander kind het ook gaat overnemen.
Stel een kind maakt een opmerking ergens over. Vaak weet ik dat kind wel uit de tent te lokken door te reageren of ik hun opmerking heel letterlijk opvat. Soms gaan ze daar dan op in en soms zeggen ze dat ze dat sarcastisch bedoelen. Sarcastisch? Is dat hier wel het juiste woord? Bedoel je niet net iets anders?  Helaas weet ik zo even geen letterlijk praktijkvoorbeeld om mijn verhaal te verduidelijken.

Sarcastisch? Cynisch? wat is dat en wat wordt daar mee bedoeld? Voor mijn gevoel zijn die woorden toch behoorlijk negatief geladen. En toch denk ik dat die opmerking niet zo heel negatief bedoeld was. Dus wat was het dan wel? Dus nu ga ik toch maar eens uitpluizen hoe dat ook alweer in elkaar steekt.

Op www.vandale.nl vond ik sarcasme = bittere, bijtende spot. Dat is dus in 1 klap duidelijk. En inderdaad heel negatief.  
Voor cynisme moest ik langer zoeken. cynisme = het cynisch zijn. cynisch = als een cynicus. cynicus = iemand die niet gelooft in het goede in de mens. Ook negatief dus.  Maar welk woord kan ik ze dan als alternatief bieden? Soms zijn hun opmerkingen best negatief, het zijn niet altijd schatjes, maar ze zijn ook niet altijd negatief. Ze willen dan een kwinkslag maken, gekkigheid. Dat is dus niet sarcastisch of cynisch. Daar ga ik dus bovenop zitten! (kids, bereid je hier maar vast op voor!)
Een van die alternatieven zou kunnen zijn; schertsend. Denk ik. Meneer van Dale zegt hierover; scherts 1het maken van grappen
2onschuldige spotternij: (in samenstellingen) schertsfiguur, schertsvertoning niet serieus te nemen
schert·sen =onschuldig spotten.
Schertsend is denk ik een goed alternatief. Dat woord klinkt ook lekker ingewikkeld. Het staat tenslotte veel "geleerder" om te zeggen dat iets schertsend bedoeld was dan dat iets humoristisch bedoeld was. Toch?
Ik ben benieuwd of het vanavond aan tafel al gelijk ter sprake gaat komen.

4 opmerkingen:

  1. Goede avond,
    de tekst vind ik leuk omdat je op zoek naar woorden en de bedoeling gaat. Dit vind ik allgemeen belangrijk als ik een post schrijf. Je moet de bedoeling van de woorden juist begrijpen. Woord voor woord aneengeregen vormt dit een tekst. Deze tekst zie je heel anders uit een ander perspectief als je de bedoeling doordrongen heeft.

    Groeten uit Duitsland
    Dieter

    BeantwoordenVerwijderen
  2. op school werd ons als vergrotende trap aangeleerd: ironisch - sarcastisch - cynisch

    Siebrie

    BeantwoordenVerwijderen