25 februari 2014

Over ontbijtkoek met pindakaas. Ethiek tijdens je werk.

Sinds dit jaar helpen  wij, activteitenbegeleiders, weer bij het verzorgen van de avondbroodmaaltijd van een groep bewoners. In ons huis kun je tot op zekere hoogte kiezen of je op je kamer wilt eten of samen beneden.
Hoewel ik er niks aan vind om tijdens het avondeten van huis en gezin weg te zijn, vind ik het wel leuk om te doen. 

Vaak is er ook een MAS-stagiare die ook bij de broodmaaltijd helpt. Een MAS-stagiare is een leerling uit het 3e jaar middelbare school, die zijn verplichte vrijwilligerswerk doet. Hij of zij moet in dat schooljaar 30 uur verplicht vrijwilligerswerk doen. Dat kan bij je eigen sportclub zijn, de vereniging waar je bij bent, of juist op plekken waar je als jongere niet zo snel komt. Het verzorgingshuis is er  zo een van.

Om half 5 begint de dienst. Tafeldekken gebeurt elke dag op een andere manier. Natuurlijk zijn alle plaatsen, placemats e.d. wel hetzelfde, maar de werkwijze verschilt. Afhankelijk van de verzorgende én van de activiteitenbegeleider die op dat moment, of van de combinatie van die twee. Zelf probeer ik zoveel mogelijk om ook de bewoners te laten tafeldekken. voor de een om dwaalgedrag te beperken, voor de ander om zich zo toch een beetje nuttig te voelen.

Als alle bewoners van alles zijn voorzien kunnen we ook zelf aanschuiven en een broodje mee eten. Dit geeft een gevoel van verbinding, saamhorigheid. Een van de eerste keren wist ik niet goed of ik het wel kon maken zomaar mee te eten en had ik m'n broodtrommeltje mee. Had je de bewoners moeten horen! Dat kon toch niet! Dat ene boterhammetje konden ze (het huis) best missen. Ik moest maar geen broodtrommeltje meer meenemen.

Tijdens deze dienst zie ik veel van de bewoners. ( En ook wel van de verzorgende die er dan bij is) Veel bewoners hebben toch al meer of minder last van geestelijke achteruitgang. Dat uit zich onder meer in het eetgedrag. Heerlijk om te zien!

Zo is er een mevrouw die soms kaas of vleeswaren op haar brood heeft, maar dit even later toch niet lekker vindt. Heeft ze een broodbeleg wat ze op dat moment lekker vindt dan gaat het zonder pardon op. Boterham in 8 of 16 stukjes, met of zonder korstjes; op. Vindt ze het niet lekker, dan sabbelt ze erop, ontdekt dat ze het niet lekker vindt en legt dat vervolgens allemaal "keurig" op het schoteltje. De manier waarop ze het doet gebeurt heel keurig. Tafelgenoten hebben niet eens door dat ze dit zo doet. Leuk om te zien hoe verschillend verzorgenden erop reageren. De een roept vanuit haar tenen gétver! De ander vraagt of ze liever een boterham met jam of appelstroop heeft en kiepert onopvallend het uitgekauwde broodje in de prullenbak. Zo doe ik het zelf ook. Leuk om die mevrouw dan weer te zien genieten van haar broodje met stroop (met korstjes).

Een andere tafel. Elke dag is er bruin brood, beschuit en ontbijtkoek. Op zondagavond is er ook krentenbrood. Er komen soms vreemde combinaties op het bord. Krentenbrood met vruchtenhagel, ontbijtkoek met pindakaas. Het kan allemaal. Kan het allemaal? Kan het of hóórt het niet? Die geluiden hoor je ook. Bewoners én verzorgenden zijn hier gevoelig voor. En dan?
 Even zwart-wit gezegd; Mag een bewoner ontbijtkoek met pindakaas eten? Of moet ik haar bijsturen en zegen dat dit niet zo hoort? Hier ontstaat eigenlijk een ethisch dilemma. Als ik het zomaar goedvind dat zij ontbijtkoek met pindakaas eet of krentenbrood met vruchtenhagel, verklaar ik haar daarmee niet zo dement dat er geen eer meer aan te behalen is?
Als ik het niet goed vind, haar erop wijs dat dit niet de bedoeling is, dan voelt zij zich gecorrigeerd en heeft iets fout gedaan. Een gevoel waar je toch al zo gevoelig voor bent als je achteruit gaat.
Wat vinden tafelgenoten er van? Hoe beinvloed ik de tafelgenoten bewust en onbewust?
Normen en gevoelens ontstaan en veranderen soms in fracties van seconden. (Ook normen.) Ik vind het dan prettig om er op tijd bij te kunnen zijn en erin mee te spelen. Er ook mee te spelen. Er bij te zitten, zo bij te sturen dat iedereen na de maaltijd genoten heeft. De ander zijn ontbijtkoek met pindakaas is gegund. Echt gegund. Dat niemand van tafel gaat met een; ach die is zo dement dat de pindakaas op haar ontbijtkoek heeft gedaan. Pindakaas! Maar dat we samen gezien hebben dat ze het lekker vond en ervan genoten heeft. Ik heb haar wel eens gevraagd hoe dat nou smaakte. Prompt kreeg ik een stukje aangeboden; Proef maar.

11 opmerkingen:

  1. Mijn man eet altijd pindakaas op zijn ontbijtkoek en die is echt niet dement hoor!
    Helene

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Ook mijn vriend eet altijd ontbijtkoek met pindakaas. Ik moet er niet aan denken, maar hij vindt het echt lekker.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Mijn vriend liet een neefje altijd beslissen wat hij moest eten. De gekste combinaties werden bedacht. Maar, zei mijn vriend, meestal was het eigenlijk best wel lekker.

    En PS Wij aten in Limburg appelstroop onder elk "hartig" beleg. Dus appelstroop met ham, appelstroop met kaas. Heel normaal! Ook jam met kaas erop is heel normaal. Dus misschien heeft het soms ook met cultuur te maken.

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Pannenkoeken met spek en stroop is toch ook lekker? alle combinaties kunnen en mogen wat mij betreft, ieder in zijn waarde laten en waarom zo iets niet zou horen is mij een raadsel.
    De manier waarop wordt gegeten of weer wordt uitgespuugd kan je wel iets mee doen.

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Ja, gewoon laten eten, mensen hebben vaak toch al minder zin in eten en wat is gek> Hier eten ze krentenbrood met kaas. Dat kende ik helemaal niet en vind het ook niet lekker maar krentenbrood met vruchtenhagel lijkt mij heerlijk! Kaas met pindakaas erop is ook zo lekker!

    BeantwoordenVerwijderen
  6. waarom niet? ontbijtkoek met pindakaas en ook nog een laagje suiker mjummie, een boterham met jam en kaas. Krentebol met hagelslag. Ik zie werkelijk niet in waarom dat niet zou kunnen. Mijn dochter en ik verzinnen de gekste combinaties en de ene valt beter uit als de andere, maar dat iets niet hoort........ Zonder experimenteren ondek je geen nieuwe smaken en word je geen topkok.
    Verder ben ik het eens met Lot, je kunt wel op een nette manier duidelijk maken dat je iets niet zo lekker vind.

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Mogelijk heeft deze bewoner dit heel veel gegeten. Maar is ermee gestopt omdat er zo raar over werd gedaan. En is ze nu in een fase beland waarin ze het weer eet omdat ze het lekker vindt en ze er niet bij meer bij stil staat dat het raar wordt gevonden. Mijn man eet pannekoek met pindakaas.. Al vanaf zijn 4 e.. Dus euh als hij ooit dement wordt en pannekoek voorgezet krijgt wil hij er geheid pindakaas op, hoe gek iedereen dat ook vindt.
    Wat fijn dat je het toestaat als mensen die de weg kwijt lijken te zijn kleine dingen lekker anders mogen doen!

    Petra

    BeantwoordenVerwijderen
  8. Mijn kinderen eten ook wel een hele interessante combinaties. Ik heb maar 1 motto, als je het maar op eet. Dus pindakaas met hagelslag, broodje kaas met mayonaise, boterham speculaasje, gebakken ei met kaas, ui en tomaat en currykethcup mag allemaal zolang je het maar opeet.

    BeantwoordenVerwijderen
  9. Zelf werk ik bij de buitensschoolse opvang, en zo af en toe in de vakantie, doen we broodje zelf weten. Er is wel een limiet aan, maximaal 3 dingen tegelijk op 1 boterham. wij hebben de fantastische lekkernijen. Kom er maar op. Broodje snicker, pindakaas met pasta, broodje mars, pindakaas, pasta en bebogeen. kaas en jam, kaas en mayonaise, ontbijtkoek met pindakaas, vinden heel veel kinderen lekker.
    zomaar een bloglezeres
    En zo hebben ze vele combinaties, en ik heb al heel wat hapjes mogen proeven. In ons hart zouden we volgens mij het allemaal wel eens willen proeven, maar we zijn ons zo sterk bewust van wat de buitenwereld er misschien wel van zou kunnen denken. En wat is het dan toch fijn dat mensen met dementie deze schroom niet hebben en kunnen genieten van zulke kleine dingen, wat wij eigenlijk gewoon niet durven in gezelschap.

    BeantwoordenVerwijderen
  10. Ik zou zeggen: lekker laten eten. Ongewone combinaties kunnen heerlijk zijn: denk aan aardbeien met balsamico azijn en peper. Wie had daar een paar jaar geleden van gehoord en nu is het toch helemaal hip? Kaas met gemberjam: heerlijk! Krentenboord met vruchtenhagel: lijkt mee heerlijk. lang geleden tijdens de schoolpauze ging de hele klas naar de bakker voor een vers wit bolletje met een knapperige chocoladewafel.

    BeantwoordenVerwijderen
  11. Wij eten al 30 jaar hagelslag met kaas op brood en sinds kort doet mijn dochter van 6 hier nog een laagje mosterd op, zoals zij op alles mosterd doet.

    BeantwoordenVerwijderen