07 september 2015

Van beroepskrachten naar vrijwilligers in de zorg.

3 jaar studie gehad. Met daarin lessen over groepsdynamica, interactie, verbale en non-verbale communicatie, activering en stimulering, gesprekstechnieken.....

Al deze kennis wordt actief en bewust toegepast als wij activiteitenbegeleiders iets simpels ogend aanbieden als geheugentraining voor ouderen.
Door een gesprek om te buigen, vragen op een bepaalde wijze te formuleren, weten wij heel wat boven te halen bij de ouderen. Er komt veel naar buiten, er komen goede gesprekken op gang en deelnemende ouderen hebben voldoening na afloop. Ze hebben niet alleen een fijne middag gehad, maar hebben het gevoel dat ze er óók toe doen. Hun aandeel snijdt hout. (En als dit niet zo is weten wij het zo'n draai te geven dat het zo lijkt.)
Gesprekken worden zo omgebogen dat eventuele onderlinge irritaties geen kans krijgen. Er is begrip voor de andere deelnemer.

Voor de argeloze bezoeker of verzorgende die er langs loopt lijkt het of wij koffie zitten te drinken met de bewoners. Tja, en koffie drinken met de bewoners kunnen de vrijwilligers ook....toch?
Vrijwilligers worden dan ook steeds meer ingezet in de zorg. Maar zij missen al die kennis die wij in huis hebben door onze opleiding. De geheugentraining die wij boden, verzandt nu steeds meer naar het vraag en antwoordspel uit de kaartjeskoffer. Vraag en antwoord staan al op het kaartje afgedrukt;
Wat is de hoofdstad van Gelderland? Arnhem.
Wat is een cappucino? Koffie met opgeklopte melk.
Noem 3 vruchten die aan een boom groeien. Appel, peer, sinaasappel.
De vragen worden niet gebruikt als start voor een gesprek, men stoomt zo door naar de volgende vraag. Kopje koffie ertussendoor en het uur is zo om.

Natuurlijk zijn er toppers onder de vrijwilligers! Toppers die het van nature in zich hebben om wel het gesprek aan te gaan en te begeleiden. Maar die blijven meestal niet lang. Het vrijwilligerswerk is dan vaak om een tussenmoment zinvol op te vullen.  Met enkele maanden start hun eigen opleiding of carrière  weer en vertrekken ze als vrijwilliger.

Nu ik dit zo stellig schrijf, worden misschien wel heel wat vrijwilligers die al jaren vrijwilligerswerk doen wel heel boos op me. Mag.
Maar dit is wat ik zie en tegenkom in de zorg. Beroepskrachten worden wegbezuinigd of verplaatst en vroeg of laat vervangen door vrijwilligers.
Ik besef ook dat het omgekeerde óók waar is, dat je soms beter een gepassioneerde vrijwilliger kunt treffen dan een uitgebluste beroepskracht....
Maar het blijft een algemeen beeld dat een beroepskracht doorgaans niet de juiste opleiding heeft om een groep zo te begeleiden dat elk individu in die groep zich ook gezien weet.

Ik hoop dat onze werkgevers en overheid dit op tijd in gaan zien.

Als je mijn stukje gelezen hebt, wil je dan laten weten wat jij bent tegengekomen? Wat vind jij er van?

9 opmerkingen:

  1. Op mijn werkplek zijn er gelukkig (nog) wel professionele activiteiten begeleiders. Ik hoop ook dat ze blijven. Afgelopen week was ik aan het werk op de meerzorg. Er kwam een activiteiten begeleidster de krant met de bewoners lezen. De bewoners daar zijn allemaal dementerend, ik had een diep respect voor die vrouw hoe ze iedereen bij de gesprekken wist te betrekken.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Lees mijn blog. Achteraf nadat de igz was geweest bleek de persoonlijk begeleider van zoon geen zorgopleiding te hebben.... amateurs maar pgb dus werd het getolereerd omdat er 1 met hbo opleiding zit.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Ik denk dat je een heel groot punt hebt. Jullie zijn ervoor opgeleid, vrijwilligers zijn leuk voor "erbij", maar niet als vervanging van een gediplomeerd verpleegkundige...

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Wat mij betreft sla je de spijker op z'n kop. Zeker ook omdat je de nuance weet te benoemen over de uitgebluste beroepskrachten tegenover de gepassioneerde en betrokken vrijwilliger. Zowel goede beroepskrachten als goede vrijwilligers zijn beiden nodig in de zorg. Maar de basis is de beroepskracht op de vloer! JBR

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Ik werk als vrijwilliger bij een woonzorgboerderij voor dementerenden. geweldig werk, maar ik voel me misbruikt, mag "alles"/heel veel doen, als het maar niet betaald hoeft te worden.

    BeantwoordenVerwijderen
  6. ....ik was 35 jaar geleden al tegen teveel vrijwilligers in de bibliotheek en eigenlijk ben ik tegen heel veel soorten van vrijwilligerswerk.
    In de zorg kan een vrijwilliger gezellig koffie drinken, stukje fietsen of wandelen, winkelen, helpen met een plantje verpotten ofzo zoals je ook met een vader of moeder zou doen, prima. De zorg en de begeleiding moet men aan mensen die ervoor geleerd hebben, overlaten!

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Ik verbaas me er regelmatig over waar vrijwilligers allemaal voor worden ingezet. Ik denk dan altijd: 'Er zijn toch niet voor niets opleidingen voor dat werk?! Dat kan toch niet zo maar iedereen doen dan.'

    Hetzelfde gebeurt in het onderwijs.

    Huisvlijt

    BeantwoordenVerwijderen
  8. Tja, beroepskrachten zijn nu eenmaal duur en onze regering is tuk op goedkoop, dientengevolge wordt veel reguliere arbeid uitbesteed aan 'vrijwilligers'.
    Dat noemt men in den haag dan participatiesamenleving Uhuh

    BeantwoordenVerwijderen
  9. Ik ben zo'n vrijwilliger op een gesloten afdeling met demente bewoners. Ik heb vorig jaar mijn betaalde baan in de gezondheidszorg oogezegt. Sinds 3 jaar doe ik mijn vrijwilligerswerk. Nog nooit heb ik een verpleegkundige of verzorgende bij een bewoner zien zitten voor een praatje of een spelletje, simpelweg omdat het ze aan tijd ontbreekt. Nee, ik ben geen beroepskracht, maar ik heb wel tijd om samen een fotoalbum te bekijken, liedjes te zingen, een wandeling te maken met iemand in een rolstoel of gewoon even hand in hand te zitten.

    BeantwoordenVerwijderen