Over ontbijtkoek met pindakaas. Ethiek tijdens je werk.

Sinds dit jaar helpen  wij, activteitenbegeleiders, weer bij het verzorgen van de avondbroodmaaltijd van een groep bewoners. In ons huis kun je tot op zekere hoogte kiezen of je op je kamer wilt eten of samen beneden.
Hoewel ik er niks aan vind om tijdens het avondeten van huis en gezin weg te zijn, vind ik het wel leuk om te doen. 

Vaak is er ook een MAS-stagiare die ook bij de broodmaaltijd helpt. Een MAS-stagiare is een leerling uit het 3e jaar middelbare school, die zijn verplichte vrijwilligerswerk doet. Hij of zij moet in dat schooljaar 30 uur verplicht vrijwilligerswerk doen. Dat kan bij je eigen sportclub zijn, de vereniging waar je bij bent, of juist op plekken waar je als jongere niet zo snel komt. Het verzorgingshuis is er  zo een van.

Om half 5 begint de dienst. Tafeldekken gebeurt elke dag op een andere manier. Natuurlijk zijn alle plaatsen, placemats e.d. wel hetzelfde, maar de werkwijze verschilt. Afhankelijk van de verzorgende én van de activiteitenbegeleider die op dat moment, of van de combinatie van die twee. Zelf probeer ik zoveel mogelijk om ook de bewoners te laten tafeldekken. voor de een om dwaalgedrag te beperken, voor de ander om zich zo toch een beetje nuttig te voelen.

Als alle bewoners van alles zijn voorzien kunnen we ook zelf aanschuiven en een broodje mee eten. Dit geeft een gevoel van verbinding, saamhorigheid. Een van de eerste keren wist ik niet goed of ik het wel kon maken zomaar mee te eten en had ik m'n broodtrommeltje mee. Had je de bewoners moeten horen! Dat kon toch niet! Dat ene boterhammetje konden ze (het huis) best missen. Ik moest maar geen broodtrommeltje meer meenemen.

Tijdens deze dienst zie ik veel van de bewoners. ( En ook wel van de verzorgende die er dan bij is) Veel bewoners hebben toch al meer of minder last van geestelijke achteruitgang. Dat uit zich onder meer in het eetgedrag. Heerlijk om te zien!

Zo is er een mevrouw die soms kaas of vleeswaren op haar brood heeft, maar dit even later toch niet lekker vindt. Heeft ze een broodbeleg wat ze op dat moment lekker vindt dan gaat het zonder pardon op. Boterham in 8 of 16 stukjes, met of zonder korstjes; op. Vindt ze het niet lekker, dan sabbelt ze erop, ontdekt dat ze het niet lekker vindt en legt dat vervolgens allemaal "keurig" op het schoteltje. De manier waarop ze het doet gebeurt heel keurig. Tafelgenoten hebben niet eens door dat ze dit zo doet. Leuk om te zien hoe verschillend verzorgenden erop reageren. De een roept vanuit haar tenen gétver! De ander vraagt of ze liever een boterham met jam of appelstroop heeft en kiepert onopvallend het uitgekauwde broodje in de prullenbak. Zo doe ik het zelf ook. Leuk om die mevrouw dan weer te zien genieten van haar broodje met stroop (met korstjes).

Een andere tafel. Elke dag is er bruin brood, beschuit en ontbijtkoek. Op zondagavond is er ook krentenbrood. Er komen soms vreemde combinaties op het bord. Krentenbrood met vruchtenhagel, ontbijtkoek met pindakaas. Het kan allemaal. Kan het allemaal? Kan het of hóórt het niet? Die geluiden hoor je ook. Bewoners én verzorgenden zijn hier gevoelig voor. En dan?
 Even zwart-wit gezegd; Mag een bewoner ontbijtkoek met pindakaas eten? Of moet ik haar bijsturen en zegen dat dit niet zo hoort? Hier ontstaat eigenlijk een ethisch dilemma. Als ik het zomaar goedvind dat zij ontbijtkoek met pindakaas eet of krentenbrood met vruchtenhagel, verklaar ik haar daarmee niet zo dement dat er geen eer meer aan te behalen is?
Als ik het niet goed vind, haar erop wijs dat dit niet de bedoeling is, dan voelt zij zich gecorrigeerd en heeft iets fout gedaan. Een gevoel waar je toch al zo gevoelig voor bent als je achteruit gaat.
Wat vinden tafelgenoten er van? Hoe beinvloed ik de tafelgenoten bewust en onbewust?
Normen en gevoelens ontstaan en veranderen soms in fracties van seconden. (Ook normen.) Ik vind het dan prettig om er op tijd bij te kunnen zijn en erin mee te spelen. Er ook mee te spelen. Er bij te zitten, zo bij te sturen dat iedereen na de maaltijd genoten heeft. De ander zijn ontbijtkoek met pindakaas is gegund. Echt gegund. Dat niemand van tafel gaat met een; ach die is zo dement dat de pindakaas op haar ontbijtkoek heeft gedaan. Pindakaas! Maar dat we samen gezien hebben dat ze het lekker vond en ervan genoten heeft. Ik heb haar wel eens gevraagd hoe dat nou smaakte. Prompt kreeg ik een stukje aangeboden; Proef maar.